Poradnik Interesanta
PODSTAWOWE PRAWA INTERESANTA W URZĘDZIE
Prawo uzyskania informacji
Interesant w
urzędzie ma prawo wymagać od urzędnika aby szczegółowo
poinformował go o wszystkich okolicznościach, które mogą
wpłynąć na ustalenie jego praw i obowiązków. Działania
urzędu powinny zapobiegać poniesieniu przez zainteresowaną osobę
szkody wynikającej z nieznajomości przepisów prawa.
W razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości, interesant powinien zwrócić się o wyjaśnienia do urzędnika, zajmującego się zagadnieniami, których te wątpliwości dotyczą. Urzędnik jest zobowiązany takich wyjaśnień udzielić. Jeżeli zapytany urzędnik nie zajmuje się daną problematyką, powinien on ustalić i wskazać osobę kompetentną do udzielenia niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
W razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości, interesant powinien zwrócić się o wyjaśnienia do urzędnika, zajmującego się zagadnieniami, których te wątpliwości dotyczą. Urzędnik jest zobowiązany takich wyjaśnień udzielić. Jeżeli zapytany urzędnik nie zajmuje się daną problematyką, powinien on ustalić i wskazać osobę kompetentną do udzielenia niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Podstawa prawna: art. 9 k.p.a.
Prawo udziału w postępowaniu
Osoba,
której praw lub obowiązków dotyczy postępowanie przed
urzędem, ma prawo uczestniczenia w tym postępowaniu. W
szczególności może ona wypowiadać się co do zgromadzonych
w sprawie dowodów oraz zgłoszonych żądań, jeszcze przed
wydaniem decyzji. Osoba ta może zostać pozbawiona tego prawa
jedynie w ściśle określonych sytuacjach, a mianowicie wtedy, gdy
sprawę należy załatwić niezwłocznie z uwagi na niebezpieczeństwo
dla życia lub zdrowia ludzkiego, albo na grożącą niepowetowaną
szkodę materialną. Urząd musi wówczas w dokumentach sprawy
zamieścić informację o przyczynie, dla której osoba
pozbawiona była prawa uczestniczenia w postępowaniu.
Podstawa prawna: art. 10 k.p.a.
Prawo terminowego załatwiania spraw w urzędzie -
szybkość postępowania
Interesant
ma prawo żądać terminowego załatwiania spraw przez urząd. Sprawy
powinny być załatwiane w urzędzie bez zbędnej zwłoki. Warunkiem
niezwłocznego załatwienia sprawy jest przedstawienie przez
zainteresowaną osobę odpowiednich dokumentów. Urząd
powinien także załatwić sprawę niezwłocznie, jeżeli posiada
wszystkie informacje potrzebne do jej załatwienia lub gdy nie wymaga
to gromadzenia dowodów, informacji lub wyjaśnień.
Podstawa prawna: art. 35 i art. 36 oraz art. 12 k.p.a.
Prawo składania odwołań
Interesant
ma prawo odwoływania się od decyzji wydanej przez urząd w
pierwszej instancji. Urząd umieszcza na decyzji informację o
możliwościach odwołania się. W pouczeniu urząd określa, do
jakiej instancji można się odwołać oraz w jakim terminie można
wnieść odwołanie. Odwołanie wnosi się do organu wyższej
instancji w ciągu 14 dni, za pośrednictwem organu, który
wydał decyzję. Treść odwołania nie musi spełniać szczególnych
wymogów. Wystarczy, jeżeli wynika z niej, że interesant jest
niezadowolony z rozstrzygnięcia. Ponieważ jednak przytoczenie
istotnych argumentów faktycznych i prawnych może mieć
znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy przez organ wyższej instancji,
w niektórych, bardziej skomplikowanych sytuacjach warto
skorzystać z pomocy radcy prawnego, adwokata lub doradcy z
organizacji zajmującej się pomocą w tego rodzaju sprawach.
Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji. Nie dotyczy to
jednak tych decyzji, z których treści wynika, że mają być
wykonane natychmiast lub ich natychmiastowe wykonanie następuje z
mocy ustawy.
Podstawa prawna: art. 127 i nast. k.p.a.
Prawo zaskarżania do sądu administracyjnego
Decyzje
wydane przez organy administracji publicznej mogą podlegać
zaskarżeniu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA).
Skargę do WSA wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia
skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie, za pośrednictwem organu,
który wydał decyzję. Należy pamiętać, że skargę do WSA
można wnieść jedynie w sytuacji, gdy stronie nie przysługuje już
żaden środek zaskarżania, taki ja: odwołanie, zażalenie lub
wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Środkiem odwoławczym od wyroków WSA jest skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Przy składaniu tej skargi obowiązuje tzw. przymus adwokacko-radcowski. Oznacza to, że skarga kasacyjna musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego.
Środkiem odwoławczym od wyroków WSA jest skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Przy składaniu tej skargi obowiązuje tzw. przymus adwokacko-radcowski. Oznacza to, że skarga kasacyjna musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270).
Prawo składania skarg i wniosków
Interesant
ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w związku z
działalnością urzędu. Może je składać we własnym imieniu, a
także w imieniu innych osób, jeżeli uzyska na to ich zgodę.
Petycje, skargi i wnioski można kierować w szczególności do
organów administracji rządowej (np. do ministra, wojewody)
oraz do organów samorządu terytorialnego (np. marszałka,
starosty, burmistrza, wójta, prezydenta miasta).
Podstawa prawna: art. 63 Konstytucji oraz art. 221 k.p.a.
Podstawowym
aktem prawnym, regulującym sposób załatwiania spraw przez
organy administracji publicznej jest ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000
r. nr 98 poz. 1071 ze zm.). Należy jednak pamiętać o zasadzie Lex
specialis derogat legi generali - ustawa specjalna uchyla ustawę
generalną, która to zasada w wielu przypadkach, przy
załatwianiu wielu spraw (np. sprawy budowlane, komunikacyjne) ma
swoje zastosowanie.
Wytworzył: Krzysztof Wysocki (4 lipca 2007)
Opublikował: Krzysztof Wysocki (4 lipca 2007, 08:00:08)
Ostatnia zmiana: Krzysztof Wysocki (4 lipca 2007, 08:14:56)
Zmieniono: 2007-07-04
rejestr zmian tej informacji »
Liczba odsłon: 25829
